Biblioteka Narodowa udostępnia 13 e-booków Stanisława Barańczaka! Są też Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert i Jerzy Waldorff

Z okazji 75. rocznicy urodzin Stanisława Barańczaka wszystkim miłośnikom twórczości tego poety Biblioteka Narodowa zrobiła piękną niespodziankę.

Ze strony Polona.pl pobierzemy 13 jego tomików wierszy. W zestawie mamy jego debiut poetycki, jak też nowsze teksty, choćby „Biografioły” i „Geografioły”, które mogą pamiętać czytelnicy Przekroju.

Aktualizacja z 7 czerwca 2023: jakiś czas temu ruszył nowy serwis Polona.pl, który nie zawiera wszystkich treści ze starego. Stary jest wciąż dostępny pod adresem polona2.pl. W artykułach pozmieniałem linki.

Oto pełna lista. Ułożyłem ją chronologicznie:

• 1968: Korekta twarzy
• 1972: Dziennik poranny: wiersze 1967–1971
• 1977: Ja wiem, że to niesłuszne : wiersze z lat 1975–1976
• 1978: Sztuczne oddychanie
• 1986: Atlantyda i inne wiersze z lat 1981–1985
• 1988: Widokówka z tego świata i inne rymy z lat 1986–1988
• 1981: Wiersze prawie zebrane
• 1991: Biografioły : poczet 56 jednostek sławnych, sławetnych i osławionych oraz Appendix umożliwiający człowiekowi kulturalnemu zrozumienie i zapamiętanie o co chodzi w 7 podstawowych utworach W. Szekspira
• 1993: Zupełne zezwierzęcenie : zeszyt znacznie zgryźliwszych, zakasujących zgryźliwością znany zbiorek „Zwierzęca zajadłość”, zapisków zniechęconego zoologa
• 1994: Podróż zimowa : wiersze do muzyki Franza Schuberta
• 1998: Chirurgiczna precyzja : elegie i piosenki z lat 1995–1997
• 1998: Geografioły : z notatek globtrottera-domatora
• 1995: Żegnam cię, nosorożcze : kompletne bestiarium zniechęconego zoologa : od ameby do źrebięcia : z uwzględnieniem zwierząt rzadko spotykanych a nawet w ogóle nie spotykanych.

Wszystkie e-booki dostępne są w formatach EPUB, MOBI i PDF. Na stronach BN przeczytamy także krótkie wprowadzenie do twórczości Barańczaka.

Stanisław Barańczak to już kolejny poeta, którego twórczość znalazła się w otwartym dostępie. W kwietniu tego roku pisałem o udostępnieniu prawie wszystkich tekstów Adama Zagajewskiego.

Różewicz, Herbert, Waldorff i inni

A tymczasem pojawiają się też inne udostępnienia.

W październiku, z okazji 100. rocznicy urodzin Tadeusza Różewicza, udostępniono następujące dzieła tego poety i dramatopisarza:

• Białe małżeństwo
• Echa leśne
• Kartoteka
• Matka odchodzi
• Na powierzchni poematu i w środku
• Niepokój
• Przerwany egzamin
• Śmierć w starych dekoracjach
• Tarcza z pajęczyny

Z kolei bez jakiejś specjalnej zapowiedzi, w Polonie pojawiło się już 10 e-booków Zbigniewa Herberta. Są to:

• Pan Cogito
• Barbarzyńca w ogrodzie
• Studium przedmiotu
• „Mistrz z Delft” i inne utwory odnalezione
• Dramaty
• Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze
• Napis
• Epilog burzy
• Król mrówek : prywatna mitologia
• Hermes, pies i gwiazda

Być może dojdzie coś jeszcze i BN czeka z ogłoszeniem kolekcji Herberta na zakończenie digitalizacji.

W Polonie znajdziemy też dwie książki Jerzego Waldorffa:

• Ciernie i korona
• Za bramą wielkiej ciszy : dwieście lat dziejów Powązek

Jest też na razie w dwóch tytułach Jarosław Iwaszkiewicz:

• Brzezina
• Panny z Wilka

Z pojedynczych utworów warto zwrócić uwagę na:

• Zaczarowana dorożka – K.I. Gałczyński
• Jezioro Bodeńskie – Stanisław Dygat
• Spotkania w czasie – Mieczysław Jastrun
• Dziewczęta z Nowolipek – Pola Gojawiczyńska
• Zostało z uczty bogów – Igor Newerly
• Wycieczki osobiste – Antoni Słonimski
• Gnom, Caryca, Szmaciak, Bania – Janusz Szpotański

Są też wybrane utwory Lema – ale o tym już pisałem.

Kategoria e-booków jest znacznie szersza i obejmuje już ponad 200 tytułów, zachęcam do własnych poszukiwań.

Dwie dodatkowe uwagi

Uwaga techniczna: książki w formacie MOBI zostały przygotowane w starszej wersji MOBI, co może czasami oznaczać niewielkie straty formatowania. Np. jeden z wierszy z tomu „Chirurgiczna precyzja” w formacie EPUB wygląda tak:

W formacie MOBI nie widzimy już magnesów. :) Jeśli zależy nam na pełnej zgodności, możemy konwertować na własną rękę pliki EPUB, ewentualnie na czytnik wgrać PDF – powinien dać radę.

Niestety pliki PDF nie mają spisów treści, co utrudnia nawigację.

I uwaga prawna: większość tekstów, które wymieniłem nie została opublikowana na wolnej licencji, ani nie jest w domenie publicznej, bo ich autorzy zmarli niedawno.  Gdy pobieramy e-booka, zobaczymy następujący komunikat:

Utwór udostępniony za zgodą spadkobierców autora. Całość ani żadna z jej części nie może być przetwarzana ani wykorzystywany w celach komercyjnych.

Korzystać możemy z nich do celów osobistych, ale nie możemy np. na nich zarabiać. Oznacza to jednak również, że jeśli byśmy chcieli zrobić lepszą wersję MOBI czy dodać spis treści do PDF, to niestety nie możemy ich opublikować.

Podsumowanie

Krótko mówiąc: jestem bardzo mile zaskoczony. Twórczość naprawdę wybitnych autorów dostępna bezpłatnie w formie e-booków to doskonała informacja. Z tych tekstów skorzystają nie tylko uczniowie, nauczyciele i studenci, ale również wszyscy miłośnicy poezji i dramatu, choć i także historycznych gawęd Waldorffa.

Narodowy Programu Rozwoju Czytelnictwa, który nieraz tutaj krytykowałem nareszcie zaczyna działać. Można oczywiście dodać łyżkę dziegciu dotyczącą formatowania, ale sam fakt publikacji tych utworów jest bezsprzecznie znaczącym wydarzeniem.

Dajcie znać, z czego najbardziej cię ucieszyliście i co jeszcze ciekawego znaleźliście w zasobach Polony.

Czytaj dalej:

• Dzień Domeny Publicznej 2024: Tuwim, Makuszyński i Gałczyński wreszcie uwolnieni! A czy przeczytamy ich na czytnikach?
• „Fantastyczne Pióra 2022” – bezpłatna antologia portalu fantastyka.pl w wersji na czytniki
• Korzystasz z Legimi przez kody biblioteczne? Z katalogu znikną książki kilku ważnych wydawnictw, m.in. Czarnego, Literackiego i Rebisu
• Opowiadania nominowane do Nagrody Zajdla za rok 2023 – bezpłatna antologia na czytniki
• Jubileuszowe wydanie miesięcznika „W drodze” – numer specjalny w wersji na czytniki do pobrania za darmo!
• Lista lektur do szkoły podstawowej 2024/2025 – które przeczytamy na czytnikach e-booków?