Archiwum pisma Urania z lat 1919-2019 za darmo w PDF!

Piękną niespodziankę wszystkim miłośnikom astronomii sprawiło znane pismo „Urania – Postępy Astronomii”.

Jak dowiadujemy się ze strony pisma:

Od 18 marca 2020 r. nauczyciele i uczniowie mogą pobierać cyfrowe numery czasopisma „Urania” nieodpłatnie – uwolnienie dotyczy numerów z lat 2012-2019, aż do numeru 6/2019, czyli ostatniego z ubiegłego roku.

Zasoby są bezpłatne także dla wszystkich innych zainteresowanych osób. Warto podkreślić, iż treści publikowane w „Uranii” w większości nie ulegają szybkiej dezaktualizacji i są wartościowe również przez co najmniej kilka lat po wydaniu danego numeru, a często i dłużej.

Dodać trzeba, że już wcześniej dostępne było Cyfrowe archiwum Uranii, zawierające:

• Skany numerów Uranii z lat 1919-2011
• Skany pisma „Postępy astronomii” z lat 1953-1997

Wszystkie numery pobierać można z dwóch miejsc:

• Archiwum na stronie pisma – tu bezpośrednie linki do PDF, a dla starszych numerów również DJVU
• Google Play

W przypadku numerów z Google „kupujemy je” bezpłatnie i możemy je czytać w aplikacji Google Książki dla Androida/iOS.

Ale jeśli wejdziemy do strony „Moje książki” w menu danego numeru można pobrać PDF.

Nie ma tam żadnych zabezpieczeń typu DRM.

Pełne roczniki

Jeśli chcemy przeczytać numery „hurtowo” – redakcja przygotowała stronę z pełnymi rocznikami – jeden plik PDF to pełny rocznik.

Dlatego jeśli interesuje nas *wszystko* – warto pobierać te zbiorcze wydania i nie obciążać serwera ściąganiem kilkuset pojedynczych numerów. Choć zanim zaczniemy ściągać wszystko, miejmy na uwadze to, że inni też mogą chcieć pobrać pliki i może warto się wstrzymać. Nie ma żadnej informacji, że udostępnienie nowych numerów jest czasowe, a nawet jeśli, to wstrzymanie nauki w Polsce jeszcze trochę potrwa, tak więc czasu na pobranie będzie dosyć.

Czy warto?

Jak najbardziej. Wiedza astronomiczna nie dezaktualizuje się tak szybko, nawet w numerach sprzed dwudziestu lat możemy znaleźć ciekawe teksty.

Sięgam po pierwszy z brzegu, ostatni rocznik „Postępów astronomii” (1997) – rok później pismo połączyło się z Uranią. Widzę np. takie artykuły:

• Czy jesteśmy w stanie obronić Ziemię przed zderzeniami z kometami i małymi planetoidami? – Alan W. Harris
• Einstein i Wszechświat – Michał Heller
• Powstawanie planet wokół pulsarów – Wojciech Lewandowski

A nie zapomnijmy, że są też po prostu numery z ubiegłego roku z artykułami przedstawiającymi najnowsze osiągnięcia naukowe. Oczywiście działy w rodzaju „Niebo nad Polską” aktualne nie będą, ale jest na pewno sporo czytania.

Podsumowanie

Urania nie jest pierwsza. Pisałem już kiedyś o archiwach:

• Paryskiej „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”
• Krakowskiego Miesięcznika ZNAK (do roku 2006) – jak widzę nowsze numery są przenoszone częściowo do sieci jako artykuły
• Przekroju z lat 1945-2000

Dochodzą też oczywiście pisma w bibliotekach cyfrowych – wierzę, że kolejne redakcje będą udostępniać swoje archiwa.

Nie są to oczywiście rzeczy, z których możemy wygodnie korzystać na czytniku – choć z Uranii na ekranach 8-10″ już się da. Bardzo mnie jednak cieszy, że te starsze numery stają się powszechnie dostępne. Do tej pory trzeba było szukać ich w bibliotekach – teraz może je ściągnąć każdy. Trudno o lepszą popularyzację wartościowej wiedzy.

PS. Publikacja archiwów wymaga rzecz jasna pracy i zasobów. Skany numerów Uranii zostały wykonane przez przez Bibliotekę Uniwersytecką w Toruniu na zlecenie Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, a cały projekt dofinansowało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.