Nowe publikacje IPN – m.in. zbrodnia katyńska i artykuły Kurtyki – i znów świetne opracowanie na czytniki

Kilka razy pisałem już tutaj o Bibliotece Cyfrowej Instytutu Pamięci Narodowej, gdzie znajdziemy coraz więcej bezpłatnych publikacji IPN, również w wersji na czytniki. 

Parę dni temu od rzecznika IPN dostałem informacje o dwóch nowych e-bookach.

Zbrodnia Katyńska. W kręgu prawdy i kłamstwa – wznowienie elektronicznej publikacji pod redakcją Sławomira Kalbarczyka z roku 2010.

Książka, której pierwsze wydanie ukazało w 70. rocznicę Zbrodni Katyńskiej, dokonanej w 1940 r. przez Sowiety na blisko 22 tysiącach polskich jeńców wojennych i więźniów, zawiera studia historyczne i prawnicze, relacje strażników pamięci, zwłaszcza członków rodzin ofiar, a także dokumenty dotyczące zacierania śladów tej zbrodni na Ukrainie. Obok syntetycznych podsumowań – przeglądu ustaleń historiografii i perypetii prowadzonych w różnych latach śledztw – znajdziemy tu teksty omawiające kwalifikację prawną Zbrodni, dzieje Kłamstwa Katyńskiego i toczonej w kraju i na emigracji walki o prawdę, miejsce Katynia w edukacji formalnej i nieformalnej w okresie III RP, zagadnienie „skarg katyńskich” przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.

Rzeczpospolita wolnych ludzi. Janusz Kurtyka w mediach – wybór wywiadów, artykułów, oświadczeń z lat 2000–2010

Sprawowanie urzędu prezesa IPN było ukoronowaniem wcześniejszych doświadczeń Janusza Kurtyki, związanych zarówno z badaniem dziejów Polski, jak i z zabiegami o istotną obecność przeszłości we współczesnym życiu narodu. Czas ten niewątpliwie wywarł istotny wpływ nie tylko na jego pojmowanie historii, ale także na rozumienie sensu i znaczenia polskiej państwowości. Skala wyzwań i obowiązków związanych z pełnionym urzędem, a przede wszystkim tragiczna śmierć w kwietniu 2010 r. nie pozwoliły mu ująć tych przemyśleń w formę większego dzieła. Odczytywać je możemy z treści publicznych wystąpień, drobniejszych publikacji oraz udzielonych wywiadów. Ich wybór publikujemy w tym tomie.

Lektura zawartych w nim tekstów pozwala na odczytanie głównych elementów myślenia Janusza Kurtyki o Polsce i polskiej historii. Po pięciu latach ponownie usłyszeć możemy jeden z najważniejszych głosów w polskiej debacie minionej dekady. Głos, którego dziś nie tylko nam – pracownikom Instytutu Pamięci Narodowej – bardzo brakuje.

Ze Wstępu Łukasza Kamińskiego

Wersje EPUB/MOBI są zwykle przygotowane bardzo starannie, mamy choćby działające przypisy i podział wyrazów.

Ponadto w ramach serii broszur „Patroni naszych ulic” ukazały się publikacje nt. Ryszarda Kaczorowskiego i Anny Walentynowicz, tu tylko PDF.

Inne książki, które pojawiły się w ciągu ostatniego roku to:

• Małgorzata Choma-Jusińska, Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975–1980
  Książka prezentuje proces formowania się, działalność i specyfikę środowisk opozycyjnych na Lubelszczyźnie w latach 1975–1980. W tym regionie ukształtował się jeden z aktywniejszych ośrodków opozycji w kraju.
• Sprawy gospodarcze w dokumentach pierwszej Solidarności, tom I: 16 sierpnia 1980–30 czerwca 1981 
  Zagadnienia gospodarcze – problemy socjalne, polityka antykryzysowa i reforma systemowa – były ważną sferą zainteresowań NSZZ „Solidarność”. Jednakże w latach 1980–1981, podobnie zresztą jak i później, w strategii i taktyce Związku to nie gospodarka odgrywała rolę pierwszoplanową.
• Małgorzata Ptasińska-Wójcik, Z dziejów Biblioteki „Kultury” 1946–1966
  W 1946 r. Jerzy Giedroyc założył Instytut Literacki, jedną z najważniejszych oficyn polskiej emigracji. Książka przy okazji omawiania losów serii wydawniczej „Biblioteka »Kultury«” przedstawia dzieje Instytutu w latach 1946–1966 na tle wydarzeń w bloku wschodnim i na Zachodzie.
• Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1982–1984, t. 1  
  Publikacja zawiera 130 dokumentów archiwalnych. Są to protokoły przesłuchań świadków, protokoły przesłuchań podejrzanych, notatki informacyjne powstałe w czasie śledztwa prowadzonego przez Prokuraturę Wojewódzką w Warszawie przeciwko ks. Jerzemu Popiełuszce.
• Paweł Jaworski, Marzyciele i oportuniści. Stosunki polsko-szwedzkie w latach 1939–1945
  Autor, wykorzystując rozległą bazę źródłową, wypełnia „białą plamę” w polskiej historiografii. Sprawę polską w latach drugiej wojny światowej przedstawia przez pryzmat wzajemnych relacji rządu RP na uchodźstwie z władzami szwedzkimi.
• Andrzej Zawistowski, „Kombinat. Dzieje Zambrowskich Zakładów Przemysłu Bawełnianego – wielkiej inwestycji planu sześcioletniego”. Symbolem forsownego uprzemysłowienia Polski w pierwszej połowie lat 50. XX w. jest niewątpliwie Nowa Huta. Jednak w tym samym czasie, gdy pod Krakowem budowano kombinat metalurgiczny, ponad 400 km. na północ powstawał inny kombinat – bawełniany. Na tle dziejów fabryki zostały także przedstawione warunki życia i pracy w niewielkim mieście w epoce Polski Ludowej. Dzięki temu na przykładzie Zambrowa czytelnik może poznać zmiany gospodarcze, społeczne, mentalne, kulturowe i polityczne, do jakich doszło w wyniku lokalizacji dużej inwestycji przemysłowej w małym mieście.

Bardzo mnie cieszy, że Instytut przybliża wiedzę historyczną także w ten sposób, że oto każdy z nas może zapoznać się z publikacjami, po które normalnie można sięgnąć tylko w czytelniach naukowych.